تعویض ملکه در بهار و پاییز
تعویض ملکه در دو موقع در زنبورداریها بیشتر از سایر فصلها صورت میگیرد، در بهار و پاییز.
سه قاعده مهم در تعویض:
1- جمعیت ملکه های تازه رادر فصل شهدوگل راحتتر می پذیرد
2- زنبورهای مسن و قادر به پرواز ملکه تازه را به سختی قبول میکنند چون به بوی ملکه قبلی عادت کرده اما زنبورهای جوان
راحتتر ملکه تازه را میپذیرند و به بوی ملکه خو نگرفته اند
3- از نیمه دوم اسفندماه به بعد هرچه زودتر به جمعیت ملکه داده شود آن را آسانتر قبول میکنند.
الف) تعویض بهاره ملکه:
ملکه های پیر (مسنتر از 2 سال) و ضعیف و ناقص را میتوان در فروردین یا حتی در نیمه دوم اسفندماه عوض کرد. در تعویض بهاره پس از برداشتن ملکه پیر از جمعیتش میتوان ملکه را با قفسه ملکه به جمعیت معرفی کرد، بعد از 4 روزمیتوانید جمعیت را کنترل نمایید که آیا ملکه تازه را قبول کرده اند یا نه.
تخمگذاری ملکه نشان دهنده قبول ملکه تازه است. لازم به ذکر است بدانید یک قسمت قفسه ملکه باید با یک خمیر شیرین یا موم مسدود شود. باید قفسه ملکه بین دو قاب زیر سقف کندو طوری قرار دهیم که توری قفسه به سمت کف کندو باشد. زنبورها خمیرشیرین یا موم را میخورند و ملکه را پس از یکی دو روز از قفسه آزاد میکنند. خوبی تعویض ملکه در فصل بهار این است که جمعیت راحتتر آن را قبول میکنند.
ب) تعویض پاییزی ملکه:
در پاییز اول باید ملکه کندو را برداشت، به اصطلاح زنبورداران جمعیت را یتیم کرد و 5 روز بعد شاخونها را که روی شانها زده اند خراب نموده و آنها را دور انداخت. 24 ساعت بعد قابهای کوچک به طول 15 سانتیمتر را در نقطهای از شان که تنها سلولهای سربسته کارگران وجود دارد فرو میبرند و ملکه جفتگیری کرده را با دست زیر قاب قرار میدهند. از راه سوراخ توری زنبورها میتوانند غذا را به ملکه برسانند. پس از یکی در روز لاروهای سربسته تبدیل به زنبور کامل گشته و خودشان را به اطراف ملکه میرسانند و ملکه را تغذیه میکنند بدین ترتیب ملکه را قبول میکنند. پس از مدت کوتاهی (2 تا 3 روز) زنبورها موم را از زیر قفسه سوراخ کرده و خودشان را به ملکه می رسانند.