روشهای بچه گیری مصنوعی از زنبور عسل

1- بچه گیری از یک کندوی مادر:

این روش ساده ترین روش بچه گیری است که طی ان با اماده کردن یک کندوی جدید و استقرار ان در مجاورت کندوی قوی دیگر به عنوان کندوی مادر تمام محتویات ان را دو قسمت کرده و جای خالی ان را با شان خالی پر میکنند.سپس ابتدا ملکه را پیدا کرده و به بچه کندو منتقل می کنند و برای کندوی مادر سلول ملکه و یا تخم روز برای ساختن ملکه زنبورعسل می گذارند.اگر ملکه بارور باشد بهتر است.انگام بچه کندو را به جای دیگری منتقا می کنند تا زنبورهای ان فعالیت جدید خود را اغاز کند.این روش را روش دوقلو هم میگویند.

2- بچه گیری از دو کندوی مادر:

ممکن است یک کلنی به اندازه کافی قوی نباشد.ویا اینکه زنبوردار بخواهد بچه قویتری داشته باشد.در این صورت از دو کندوی قوی استفاده می شود.از یک کندو فقط چند قاب پر از تخم و لارو وشفیره بر میدارند و از کندوی دیگر زنبورهای بالغ به مقدار لازم و کافی انتخاب کرده در داخل بچه کندو قرار می دهند و از مجموع انها یک بچه زنبور گرفته می شود.باید توجه داشت که نمی توان زنبوربالغ را از دو کندو به بچه کندو منتقل کرد زیرا این زنبورها غریبه هستند وهمدیگر را میکشند.روش صحیح این است که قابهای پر از شفیره و لارو ابتدا در همان کندویی که از ان برداشته اند تکان داده شود و زنبورهای سطح ان را پاک کرده و سپس در داخل بچه کندو مستقر نمایند.

3- بچه گیری از تقسیم کندوی قوی :

گاهی زنبوردار با یک تیر دونشان میزند و زمانی که می خواهد ملکه را تعویض نماید کندو را دو قسمت نموده و نصف محتویات ان را به طور کامل در کندوی جدید میگذارد و به هر کدام یک ملکه اماده تخمریزی معرفی میکند.این کار را در کندوهایی که میخواهند به طور طبیعی ملکه انها را تعویض کنند نیز اجرا کرد.در این حالت سلولهای ملکه اماده شده برای تعویض ملکه را بین مادر و بچه کندو تقسیم میکنند.باید توجه داشت که کندوی مادر قوی و پر جمعیت باشد تا بتوان ان را به دو کندوی متوسط تقسیم نمود.

4- بچه کارتنی یا زنبور پاکتی :

در زنبورستانهای پیشرفته دنیا گرفتن بچه به صورت زنبوربالغ و بسته بندی ان در محفظه های ارزان قیمت و یکبار مصرف که بدون کندو و کادر هستند انجام میگیرد.یعنی فقط مقداری از کارگران را برداشته و به همراه ملکه یا بدون ملکه بسته بندی میکنند و همراه غذا برای فروش و عرضه به بازار اماده مینمایند.مقدار این نوع بچه کندو را بر حسب وزن مثلا زنبورپاکتی نیم کیلویی و یا یک کیلویی مشخص میکنند.

5- بچه گیری به روش ایجاد کندوی دو ملکه ای :

این روش یکی از راههای تکثیر میباشد که در ان یک روش مدیریتی بسیار خوب برای تقویت کلنی نیز به کار گرفته میشود و ان ایجاد کندوی دو ملکه ای برای تولید عسل است.در این روش معمولا در کندوهای بسیار قوی همراه با طبقه عملی است،ابتدا ملکه را پیدا کرده و در بدنه و همراه با نصف شانهای حاوی نوزادان و زنبورهای بالغ محبوس میسازند و مابین بدنه و طبقه  را به وسیله یک درپوش بدون سوراخ کاملا میبندند.در طبقه بالا نیز نیم دیگر جمعیت با نوزادان  و زنبوران بالغ وجود خواهند داشت.اکنون فقط یک ملکه بارور و اماده تخمریزی لازم است که به طبقه بالا معرفی شود.پس از ازاد شدن ملکه جدید و شروع تخمگذاری ان میتوان انها را به یک بدنه کندوی جدید منتقل نمود و در جای اصلی قرار داد.لازم به یاد اوری است که از ابتدای کار،طبقه بالایی کندو نیز باید دارای سوراخ پروازمستقل باشد.در صورتی که زنبوردار بخواهد کندوی دو ملکه ای داشته باسد به وسیله یک شبکه مانع ملکه و با احتیاط طبقه و بدنه را به هم مربوط میسازد و سوراخ پرواز طبقه بالایی را مسدود میسازد.در نتیجه کارگران در بدنه و طبقه از لابهلای شبکه مانع ملکه عبور و مرور میکنند.اما هر ملکه قلمرو خاصی داشته و به طور جداگانه تخمریزی میکنند.با توجه به اینکه هر دو ملکه تخمریزی می کنند جکعیت کارگران ان بسیار زیاد شده و به طبقات چهارم و پنجم هم خواهد رسید.چنین کلنی قدرتمندی تولید بسیار خوبی خواهد داشت.

تذکر مهم:
در کلیه روشهای بچه گیری،تقویت بچه کندو ها به وسیله کادر پر از شفیره الزامی است.

اصول گرفتن بچه مصنوعی

اصولی که برای گرفتن بچه مصنوعی باید رعایت شود عبارتند از:

1-  از زمان بچه گرفتن تا زمان جریان شهد و وفور گیاهان باید یک فاصله زمانی حدود45-40روز وجود داشته باشد تا بچه کندو و کندوی مادر هر دو بتوانند از نظر جمعیت زنبور پروازی(چراگر)خود را اماده سازند.
2-  باید زنبورهای بچه کندوی مصنوعی و مادر ان تغذیه کمکی شوند تا تحریک به تخمریزی شده و جمعیت خود را تکمیل نمایند.
3- از گرفتن بچه کندویی که توانایی دادن بچه را ندارد (کندوی با جمعیت متوسط و کمتر از ده قاب)پرهیز شود.زیرا هر دو یعنی کندوی مادر و بچه به شدت ضعیف خواهند شد.
4- بهتر است با توسل به شیوه و روش مناسبی بچه مصنوعی گرفته شود.به طور مثال بچه کندو از تلفیق چند کندو به دست اید تا صدمه به انها وارد نشده و ضعیف نشوند.
5-  عده ای عقیده دارند بهترین کار دادن یک ملکه جفت خورده و اماده تخمریزی به بچه کندو می باشد زیرا فرصت کافی برای بازسازی جمعیت کندو را پیدا می کند.

تولید بچه مصنوعی :

برای گرفتن بچه مصنوعی چندین روش وجود دارد. ما در اینجا به روش گرفتن بچ مصنوعی اشاره می­کنیم.
روش اول :
 ملکه و چهارشان یک جمعیت قوی را با زنبورهای روی آن به یک کندوی خالی تازه­ای انتقال می­دهند. روی قاب­ها نباید پستانکی یا شاخونی وجود داشته باشد اگر بود آن را خراب و لارو پستانک­ها را بیرون آورده و دور ریخت. زنبورهای سه قاب دیگر از همان جمعیت قوی را نیز داخل کندوی تازه تکان داده و قاب­های بدون زنبور را به کندوی خودشان برگردانده. این بچ را که به طور مصنوعی تولید گردیده حتماً باید با شربتی از یک لیتر آب ولرم و یک کیلو شکر و یا یک کیلو عسل درست می­شود یک هفته تغذیه کرد. درون کندوی قدیمی سه یا چهار پستانک باقی می­گذارند، هرچه پستانک­ها بزرگتر باشند بهتر باقی می­مانند، و بقیه را خراب و حتماً لاروهایشان را دور ریخت. بقیه کار را خود زنبورها بهتر می­دانند و خوب هم انجام می­دهند، تنها بایستی مواظب گرما و ذخیره کندوها بود. این راه تنها برای جمعیت­هایی پیشنهاد می­گردد که خود تصمیم به بچ­دادن گرفته و روی شان­های آن کندو، تعدادی سلول ملکه یا پستانک سرباز و یا سربسته وجود داشته باشد.
روش دوم :
 برخلاف روش اول ملکه را در کندوی قدیمی باقی گذاشته و چهارشان با زنبورهایش و همۀ سلول­های ملکه به کندوی تازه منتقل می­گردد. زنبورهای سه شان از همان جمعیت را داخل کندوی تازه تکانیده و شان­ها را به کندوی قدیمی برمی­گردانند. داخل کندوی تازه 3 تا 4 عدد از بزرگترین پستانک­ها را باقی گذاشته و بقیه را خراب می­کنند و ادامه کار مثل روش قبلی است.